(Nam giới bỏ qua)
1.
BÉ GÁI:
Có thể là trong căn phòng hạnh phúc, có thể là trên bãi cỏ, có thể là trong khách sạn, có thể là trên con thuyền mảnh trôi sông, có thể là giữa lưng chừng đồi hoa, có thể là bên một gốc cây dại, có thể, có thể, có thể...Sau vòng tay ôm, sau nụ hôn yêu, sau tiếng thì thào êm ái, sau sự loã thể, một giọt tình rót vào nhau, cho nhau, hút chặt vào nhau, gieo trong nhau mầm sống. Người đàn bà mang mầm sống ấy đi qua ngày, qua tháng, qua niềm vui, nỗi lo, cả sự sợ hãi. Mầm sống ấy lớn dần, có thể là bé trai, có thể là bé gái. Bé trai đã tượng hình, đã gây dấu tính cách mạnh, ngay cả cái đạp chân trong bụng mẹ cũng mạnh mẽ, cũng vội vã, đôi khi làm mẹ đau gập cả lưng xuống. Bé gái dịu dàng hơn, đôi lúc nhắc mẹ chút thôi bằng cái cựa chân, đôi khi dỗi mẹ chút thôi bằng động tác cựa mình, cái đau êm, đau yêu, đau hạnh phúc. Cái đạp chân trong bụng là biết mầm sống trai hay gái. Mầm sống trai làm bụng mẹ nhô cao ra phía trước. Mầm sống gái vo tròn bụng mẹ, thon thon, xinh xinh. Đến tháng đến ngày bé gái sinh ra, khuôn hình con gái đã thấy rõ. Bắt đầu cuộc đời một con người là sự loã thể. Bắt đầu cuộc đời con người là tiếng khóc. Bắt đầu cuộc đời con người là nước mắt. Nước mắt và sự loã thể còn có thể theo người con gái đi suốt cuộc đời mình. Sự loã thể là sự cho. Khi cho là cho sự loã thể để nhận lại những giọt tình, có thể là giọt tình ngọt ngào, có thể đắng cay, có thể là những giọt tình dự báo sự phản trắc. Nhưng dù thế nào thì bé gái cũng đã ra đời, dù phải khóc, dù loã thể, dù không biết phía trước là những gì đang đón đợi, nhưng hình hài, dáng vẻ của bé gái đã xuất hiện. Khóc khóc khóc. Có thể là nước mắt vui, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của những ngày buồn. Khóc khóc khóc.
2.
EM GÁI:
Em gái dù chỉ mấy tuổi thôi đã biết làm dáng, đã biết giữ mặt mũi, mái tóc sạch sẽ, đã biết kín đáo nép mình vào chỗ kín khi tắm. Không như con trai, nghịch ngợm, hiếu động, có thể cầm chim đái loằng ngoằng dọc đường, thi xem thằng nào đái dài hơn. Bé gái vẫn là bé gái, kín đáo, giữ gìn và làm đỏm. Đến tuổi dậy thì, lần đầu có tháng, cả đêm em không ngủ, thao thức, hồi hộp, bồng bềnh theo cơn đau đầu tiên, cơn đau cho em biết mình đang trở thành thiếu nữ. Những giọt máu đầu tiên cuộc đời lấy của em gái tuổi dậy thì để trả lại một vóc dáng thiếu nữ. Trước gương, trong buồng tắm, em đã thấy bộ ngực mình nhô nhô, núm vú non nớt như búp măng mùa xuân, da thịt cũng như nở ra, toàn thân đã dần phổng phao như cái bánh rán. Và ánh mắt em nhìn đã bắt đầu che bớt đi sự ngơ ngác, cái nhìn đã có lúc chợt xa, chợt gần, và đâu đó, vương vương một nỗi buồn vô cớ, vương vuơng một tiếng thở dài, vương vương một ánh mắt quan sát bạn khác giới, vương vương một tiếng gọi thầm, vương vương một giấc ngủ chập chờn trong mộng mị.
3.
CON GÁI:
Tạo hoá luôn mở cơ hội cho người con gái làm dáng, làm cao, hơi kiêu kiêu một chút trước bạn trai mình. Mỗi buổi sáng ra đường, cô gái ưỡn ngực bước, tóc thề bay bay, khuôn mặt làm ra vẻ nghiêm nghị, làm ra vẻ người lớn, làm ra vẻ bất cần, nhưng ai thì thào gì cũng nghe, ai khen chê cũng nghe, ai bình phẩm cũng nghe. Ai khen đẹp, cô gái càng làm bộ không nghe thấy, không quan tâm, nhưng đôi gò má chợt ấm nóng và ửng đỏ. Ai bám đuôi, cô gái càng làm ra vẻ bất cần, làm ra vẻ khó chịu, làm ra vẻ xua đuổi, nhưng cái đuôi ấy vắng, lại thấy khoảng trống sau lưng mình mênh mông thế. Những đêm bạn gái ôm nhau thì thầm về chàng nào đó đang tán tỉnh mình, rồi nhận xét, rồi bình, rồi mỉa mai, rồi khiêu khích, rồi cười, rồi chợt thở dài rất nhẹ, tiếng thở dài vương theo suối tóc trên gối mềm. Thời gian một ngày, cô gái dành nghĩ về người ấy nhiều hơn. Nhiều lần đi với người ta, đi cạnh người ta, tim đập thình thịch khi người ta bất ngờ cầm tay. Đôi môi nhiều lúc chờ, chờ mãi mà người ta thì ngượng ngùng không hôn. Cô gái không còn vô tư nữa, đã bắt đầu vướng bận những ý nghĩ, cả sự lo lắng, liệu người ấy có phải là bờ vai của mình không, là nơi nương náu suốt đời của mình không, có chung tình với mình không. Nụ hôn đầu đời như chìa khoá, mở toang trước cô gái cả một thế giới mới. Đôi môi cô gái được một lần hôn thì muốn mãi, bờ môi lúc nào cũng chờ, vì thế mà càng mọng lên, càng đáng yêu. Cô gái bước vào vòng tay người đàn ông mình yêu như bước vào vườn địa đàng, đầy cám dỗ, đầy khao khát, đầy mộng mị. Khu vườn yêu ấy có thể ấm áp suốt đời, những cũng ẩn chứa những cám dỗ, những sai lầm, những oan nghiệt. Bắt đầu từ đây là hỉ nộ ái ố. Bắt đầu từ vườn yêu là thơ, là nhạc, là hội họa và những dòng văn. Bắt đầu từ vườn yêu là kịch. Muôn đời vẫn là những kịch tính yêu thương, nóng giận, cay đắng, khổ đau của tình yêu, hàng ngàn năm vẫn thế mà vẫn không hết kịch, không hết văn chương, không hết thơ ca. Tất cả dành cho thời con gái.
4.
CHỊ GÁI:
Không ai thống kê được mỗi ngày trên trái đất yêu thương này có bao nhiêu đôi kết duyên để thành vợ thành chồng. Người con gái hôm qua đã thành vợ. Đã được gọi là chị. Chị bắt đầu bổn phận của người vợ, của phận làm dâu, của trách nhiệm làm mẹ. Nỗi nhọc nhằn gánh vác trách nhiệm ấy làm tóc như ngắn lại, tóc rơi dần, và trên khoé mắt xinh tươi ngày nào đã lộ dạng những nét chân chim. Bầu ngực cho cuộc đời ngắm nhìn đã chuyển sang nơi nuôi nấng những mầm sống mới. Và nước mắt lại có thể rơi vì chồng, vì con, vì phận mình. Và có thể lại chia tay, những cuộc tình tan vỡ, những cuộc chia tay oan nghiệt, những giọt nước mắt chất chứa bao nỗi đau đời. Giờ chị không còn khóc cho mình, chị có thể phải khóc vì chồng, vì con cái. Tiếp tục những người chị đồng hành hạnh phúc bên chồng con. Tiếp tục những người chị chấp nhận nhỡ một chuyến đò. Tiếp tục có những người chị lại phải lên đường tìm một bến nước mới, lại yêu, lại cưới xin, lại sinh con đẻ cái hoặc mãi mãi cô quạnh. Tiếp tục có những chị vừa phải gánh vác chuyện nhà, chuyện chồng con, nhưng lại ôm trái tim yêu mình san sẻ, dâng hiến cho một bến mới, và quặn thắt giữa mất và còn, giữa hạnh phúc và bất hạnh, giữa thêm và bớt, giữa tự do và sự hành xác, giữa hy sinh và sự đền bù. Lúc này thì các chị đôi khi phải tìm đến thơ ca nhạc họa, để giãi bày, để bớt đi cơn khát tình, khát sống, để được loạng choạng bước đi tìm tình yêu mới hoặc u mê, hoặc ngông cuồng với những khao khát mới không bến bờ. Và nước mắt. Khác chăng, nước mắt lần này chất chứa hơn, nặng hơn, nóng hơn, và trầm âm hơn.
5.
BÁC GÁI:
Cuộc sống may mắn hay bất hạnh thì cuộc đời vẫn lôi kéo tuổi tác của chị, giày vò dáng vẻ và tuổi thanh xuân của chị, đặt lên vai chị sứ mệnh mới không thể cưỡng lại: Tuổi xế chiều. Hình như ánh nắng chiều muôn đời vẫn thế, rọi nghiêng nghiêng từ vai người đàn bà, nghiêng nghiêng theo vành nón, nghiêng nghiêng theo dáng đi. Hình như trăng muôn đời vẫn thế, ánh sáng kỳ ảo, cám dỗ, lung linh dụ dỗ những nụ yêu trong đêm. Chỉ có người đàn bà là xuôi xuống theo ngày tháng, là tóc đã lốm đốm những sợi bạc, là những bước chân không còn nhanh, là thân thể không còn trẻ trung và thon thả, và trên cuộc đời xế chiều ấy, chất chứa nặng thêm những nghĩa vụ. Người ta không còn gọi là chị nữa, mà đã nghe tiếng gọi bác gái. Đôi khi, trong đêm thanh vắng, con cháu ngủ hết, chỉ có bác gái tỉ mẫn mở va ly quần áo của mình, soi ngắm những cái áo mang từ thời thiếu nữ, như soi ngắm ngược dòng cuộc đời mình, may mắn thì mỉm cười, không may mắn thì buông rơi một giọt nước mắt.
6.
VÀ BÀ CỤ:
Khi quãng đường từ cửa nhà ra ngõ vào tuổi thiếu nữ, chỉ vài bước nhảy chân sáo là tới nơi, khi các bậc cửa ngày nào thấp lắm, thời thiếu nữ chỉ một bước nhảy là vào nhà, khi cái dây gàu thời thiếu nữ mới buông xuống đã kéo lên,...tất cả đã trở thành sự ngáng trở, là thử thách, là sự nỗ lực ...ấy là khi người thiếu nữ năm xưa đã là bà lão. Những bước chân bước ríu lấy nhau. Những cú vấp ngã đến đứa trẻ cũng ngạc nhiên đứng cười. Những quãng đường trở nên xa thăm thẳm. Và hàng ngày, trên bậc cửa một mình, con cháu ở xa, cuộc sống ở xa, chỉ có nỗi cô độc đang tới gần, đến như tiếng chim cu ngân lên bên vườn nhà nhưng nghe như bên kia trái đất. Và những nếp nhăn xếp nhau dài như những bậc thềm dẫn dụ cụ bà đi vào cõi hư vô. Những bữa ăn lúc nhớ lúc quên. Khoảng trống trước mắt càng gần lại bao nhiêu thì càng mênh mông bấy nhiêu. Thế giới thu hẹp. Khát vọng thu hẹp. Mỏi mòn hàng ngày chỉ là được thấy con cháu trở về. Nhưng chưa kịp cầm tay, níu áo thì chúng nó lại biến mất trong mỗi căn phòng riêng, thế giới riêng, niềm vui riêng. Bóng đêm quánh lại trong giấc ngủ không ra ngủ, mơ màng, mộng mị, cô quạnh, nghe rõ cả tiếng chân con gián chạy, nghe rõ cả tiếng lá rơi sau vườn nhà và mơ mơ mộng mộng nghĩ đến mình, hình như cũng đang sắp đến lúc ra đi, như cái lá vàng kia đang rơi chéo nhẹ tâng trước thềm nhà.