Một người con trai Hà Nội, vào Quảng Bình những năm chiến tranh lửa đạn làm việc trong ngành Y rồi từ dấu mốc trai trẻ này, suốt đời coi Quảng Bình như quê hương.
Tới tuổi xế chiều, con cái chiều ông, cho ông tiền, để ông lại vào Quảng Bình, dồn từng đồng, dành cả những giọt mồ hôi và nước mắt của mình, gây dựng nên một bảo tàng chiến tranh có tên là Vực Quành, một địa chỉ du lịch hiếm có và có lẽ duy nhất trên cả nước. Ai muốn biết về chiến tranh chống Mỹ ở miền Bắc, ở Quảng Bình thì hãy tới Vực Quành, ở đây sẽ bổ túc cho các thế hệ một không gian tham quan rất thật: hầm chữ A, hào giao thông, hầm Y tế, lớp học trong nhà hầm, rồi các kiểu nhà dân...bến phà, cầu phao....như một mảnh làng Quảng Bình trong chiến tranh thu nhỏ. Báo chí ủng hộ, nhiều đoàn khách tham quan, cả đoàn tùy viên quân sự các nước cũng tới, các cựu chiến binh, ....Địa chỉ du lịch Vực Quành có tên trong bản đồ du lịch Quảng Bình, du lịch Việt.
Một bối cảnh phim trường rất chân thật.
Nơi hội tụ những kỉ niệm chiến tranh.
Tất cả tài sản tinh thần to lớn với hàng tỉ đồng, ông dâng hiến cho Quảng Bình, bằng chứng là hàng vạn người tới tham quan đều miễn phí.
Tôi cũng nhờ vào những đạo cụ chiến tranh ở Khu du lịch này như thùng đạn, các loại bom nổ chậm, cột kèo, mái lá, bao gạo, xẻng cuốc....để cùng họa sĩ Trung Dũng làm nên bối cảnh sự kiện Bài Ca không quên vô cùng chân thực.
Năm tháng trôi qua, tiền ông cũng cạn, tiền nuôi sống ông còn không đủ chứ đừng nói chuyện tiền đầu tư, cũng cố, sửa chữa, nâng cấp, bổ sung, gìn giữ toàn bộ khu vực dấu tích chiến tranh rộng lớn này.
Khi ông trường sức, Quảng Bình hồ hởi, khi ông kiệt sức, Quảng Bình quên luôn ông cùng khu Du lịch chiến tranh Vực Quành.
Vực Quành hoang phế.
Và đau hơn, đáng nói hơn, sự hoang phế có lẽ từ tư duy quản lý, từ cái tâm lãnh đạo, hoang phế ngay trong ý thức quản lý của những người có trách nhiệm ở vùng quê này.
Hình như người ta quen thói hưởng, quen thói ăn sẵn, hết cái "ăn" thì buông.
Phải thế không?
Tôi yêu ông, ông Nguyen Xuan Lien, công lao lớn nhất của ông chính là cho chúng tôi, những đứa con Quảng Bình thực thụ hiểu rằng, hóa ra, không hẳn sinh ra tại Quảng Bình lại có thể có tâm với quê hương dù miệng lưỡi họ xoen xoét những câu từ trên diễn đàn.
Nhưng vào một ngày đẹp trời, bỗng nghe tin ông sẽ tiếp tục đầu tư vài chục tỉ vào Khu du lịch Vực Quành, chắc chắn những con xe biển xanh dù ông không mời cũng sẽ nối nhau mò lên...có mặt.
Còn giờ, hoang phế rồi...hỏi những người có trách nhiệm vì sao lại để Khu du lịch này hoang phế? Vì sao nhà nước tỉnh, du lịch tỉnh không chung tay cùng ông để phục sinh? Câu trả lời vòng vo, vi vu như gió phi lao bên biển Nhật Lệ...
Đành viết mấy dòng này, rồi ngửa mặt lên trời, khơ khơ khơ....
