34.
Hứa Văn giật thột khi được tin Hoàng thượng triệu vào cung.
Gặp Lý Vân ở hành lang chính điện, Hứa Văn kéo tay Lý Vân lại:
-Ngài
không làm cho Hoàng thượng của ta nổi giận đấy chứ?
Lý
Vân vờ ngạc nhiên:
-Sao
ngài hỏi vậy?
Hứa
Văn lúng túng:
-Là
vì… Thực ra ta đang rất hoảng sợ khi nghe Hoàng thượng gọi vào điện. Ta biết
tội của ta nhưng hy vọng vì việc lớn hơn, Hoàng thượng sẽ tha thứ…
Lý
Vân thăm dò:
-Ngài
nghĩ, vì kế hoạch chuẩn bị xuất binh lần nữa để chiếm đảo của nước Việt mà
Hoàng thượng sẽ tha thứ tội bất y lệnh của ngài?
-Ngài
biết cả việc đó? Chẳng lẽ Hoàng thượng lại có thể thông báo cho sứ thần nước
Việt biết cả việc cơ mật?
-Thế
thì sao?
-Thế
thì chỉ có một cách hiểu là ngài đang chịu phụng sự Bắc triều như Lý Bật.
-Như
Lý Bật?
-Đúng
thế… Lý Bật đã được Hoàng thượng thăng làm quan đại thần chỉ huy việc xuất binh
lần nay… Là ta nghe nói vậy…
Lý
Vân thoáng cau mặt nhưng lại xởi lởi:
-Ta
không có cái vinh hạnh ấy. Ta chỉ là kẻ nho sĩ, chữ nghĩa nhiều mà gan bé, tay
yếu, phỏng có ích gì cho việc quân cơ của Hoàng thượng Bắc triều…
Hứa
Văn hạ giọng:
-Hoàng
thượng có quở trách ta không?
Lý
Vân cả cười:
-Ngài
muốn biết thì giờ vào gặp Hoàng thượng sẽ biết, cần gì hỏi ta…
Lý
Vân bước thẳng. Hứa Văn nhìn theo một lúc rồi vội vội vàng vàng chạy vào nội
điện.
Lý
Vân gặp quan cận thần xin được gặp Lý Bật. Quan cận thần sau chút đắn đo rồi
đồng ý.
Lý
Bật ngồi với Lý Vân tại phòng trà trong nội cung.
Lý
Vân chắp tay ra chiều cung kính:
-Bẩm
Đại quan Lý Bật… Xin một lạy chúc mừng ngài được lòng Hoàng thượng Bắc triều.
Lý
Bật lúng túng:
-Hoàng
thượng đã nói với khanh?
Lý
Vân nói:
-Thiên
hạ đang đồn lên khắp nơi, cần gì Hoàng thượng phải nói. Một kẻ mang tội chết vì
phản loạn của nước Việt, nay lại được phong làm quan đại thần Bắc triều, việc
này thiên hạ nghe được e không thể không nhếch mép cười khẩy khinh bỉ.
Lý
Bật im lặng.
Lý
Vân hỏi:
-Giờ
ngài đã là quan đại thần Bắc triều, ngài không phải lo bị nước Việt trị tội,
thánh chỉ về tội lỗi của ngài do Hoàng thượng nước Việt ban ra giờ chẳng có ích
gì nữa..
Lý
Bật vẫn im lặng.
Lý
Vân lại nói:
-Ta
e thân ngài thì yên bề nhưng cha mẹ, vợ con ngài ở nước Việt chẳng lẽ ngài đang
tâm nhìn họ bị trị tội tru di tam tộc…
Lý
Bật ấp úng:
-Ngài
nói vậy là có ý gì?
Lý
Vân nói:
-Ngài
không nghĩ tới việc xin Hoàng thượng Bắc triều cho cha mẹ của ngài sang Bắc
triều, giữ được mạng sống của bậc sinh thành?
Lý
Bật cầm tay Lý Vân:
-Đa
tạ… Đa tạ… Đa tạ…
Lý
Bật vội vã chia tay Lý Vân, vội vã vào triều gặp Quan cận thần.
X X
X
Hoàng
thượng Bắc triều ngắm nghía Hứa Văn từ đầu tới chân, đoạn hỏi:
-Ta
không để khanh phải thua kém tiền bạc, thua kém vinh hoa phú quý, nhỉ?
Hứa
Văn run lẩy bẩy:
-Bẩm
Bệ hạ, thần mang ơn mưa móc của Bệ hạ, suốt đời không trả được
-Khanh
trả rồi…
-Bẩm
Bệ hạ…
-Khanh
trả cho ta sự nhục nhã… Hành động tham lam, bất minh, ngông cuồng dám chống
lệnh của khanh khiến sứ thần nước Việt nhân cơ hội đó mắng ta như mắng con chó…
-Bẩm
Bệ hạ…
-Đường
đường ta là Hoàng đế nước lớn mà phải nuốt hận nghe thằng nhãi nho sĩ ấy
nói càn, chửi rủa, khích kháy mà cứng họng. Nó mang sang đây cả thánh chỉ
của ta cho ngươi lui quân. Tệ hại. Đáng xấu hổ. Khanh nhìn đi, đúng không?
Hứa
Văn hoa mắt khi nhìn sắc chỉ lui quân nhuốm đỏ cả máu. Tiếng Bệ hạ ghìm xuống:
-Nếu
ngươi tham lam thế, ham hố thế, lại mang cả gan trời trong người chống lệnh ta,
thì giết hết, giết hết, sao lại sơ sẩy để lọt một thằng cầm thánh chỉ, để nó
trôi dạt vào tay nước Việt, làm lộ hết mọi chuyện. Để một nước bé như nước
Việt, lấy được chứng cứ, xỏ mũi ta như thế, khanh thấy tội khanh đáng khép vào
tội gì?
Hứa
Văn nhả giọng con buôn:
-Bệ
hạ giận thần, nhưng Bệ hạ hỏi vậy là Bệ hạ không muốn giết thần. Đã không muốn
giết thần thì thần xin Bệ hạ mở đường cho thần lập công chuộc tội vậy.
Hoàng
thượng cho vời cả quan cận thần vào.
Hoàng
thượng nói:
-Các
khanh thấy cần phải đối xử với Lý Vân, sứ thần nước Việt thế nào?
Quan
cận thần:
-Hắn
ỷ vào một vài bằng chứng, bắt chẹt Bệ hạ, lỗ mãng với Bệ hạ, coi thường Bệ hạ,
tội ấy không chỉ có giết mà phải voi giày mới hả giận triều đình ta.
Hứa
Văn nói:
-Lý
Vân kinh thông sử sách, cái gì cũng biết, lý lẽ chặt chẽ, là cái miệng của
Hoàng thượng nước Việt với các nước lân bang, với thiên hạ, cắt cái lưỡi của Lý
Vân như là cắt được lưỡi của Hoàng thượng nước Việt vậy thưa Bệ hạ.
Hoàng
thượng Bắc triều cau mặt:
-Các
khanh chỉ nói được vậy thôi sao?
Quan
đại thần và Hứa Văn nhìn nhau chột dạ.
-Bắc
triều ta, có ai được như Lý Vân?
Quan
đại thần và Hứa Văn lại nhìn nhau.
Quan
đại thần đánh liều trả lời:
-So
sánh thì rất khó. Nhưng xem ra, nếu đối đáp được, triều đình ta e chỉ ngài Hứa
Văn đây mới có bản lĩnh mặt giáp mặt với Lý Vân.
Hoàng
thượng nhếch mép cười:
-Hứa
Văn. Khanh thấy sao? Khanh vừa nói với ta, xin lập công chuộc tội.
Hứa
Văn cúi đầu:
-Như
thần nói, chỉ có cách cắt lưỡi Lý Vân thưa Bệ hạ.
Hoàng
thượng nổi giận:
-Bất
lực về trí mà giết người giỏi là hạ sách. Lấy trí người giỏi làm lợi cho ta là
thượng sách. Các khanh hiểu ý ta chứ?
Quan
đại thần:
-Bẩm
Bệ hạ, việc này…
Hứa
Văn liến láu:
-Bẩm
Bệ hạ… lấy lưỡi Lý Vân chắp vào lưỡi ta để có lợi cho ta, chắc ý Bệ hạ muốn
thế?
Hoàng
thượng nhìn Hứa Văn:
-Khanh
nói ta nghe…
Hứa
Văn lúng túng:
-Bẩm
Bệ hạ, việc này…
-Việc
này…Việc này…Việc này là thế nào?-Hoàng thượng lớn tiếng quát.
Rồi
Hoàng thượng hạ giọng:
-Bắc
triều ta không thể nói là không kiếm được ai giỏi như Lý Vân, giỏi hơn Lý Vân,
nho sĩ nước ta thiên hạ đều ngưỡng mộ… Nhưng đây là việc cơ mật, các khanh phải
nhận lấy…
Hứa
Văn cúi đầu:
-Bẩm
Bệ hạ, thần là cận thần của Bệ hạ, mang ơn mưa móc của Bệ hạ, Bệ hạ nói chết
thần chết. Nhưng thân phận của thần chỉ là con buôn, giỏi buôn, giỏi mánh lới,
mà đã là con buôn thì chỉ giỏi lừa gạt, miệng lưỡi thần có thể lấy tiền thiên
hạ mà không tốn sức, tốn của, còn nếu Bệ hạ bảo thần dùng trí chọi trí e thần
bất thành, lại làm xấu mặt triều đình, làm Bệ hạ lại bất an, có hại đến
ngọc thể mà thôi…
Hoàng
thượng vỗ đùi:
-Nói
hay lắm… Ta cần chính cái điều khanh tự nhận… Ta cần như thế…
Quan
cận thần vội vàng nói vào:
-Bẩm
Bệ hạ, xin Bệ hạ nghe rõ lời của Hứa Văn… Ngài Hứa Văn chỉ dám nhận mình là một
con buôn, giỏi mánh lới, giỏi lường gạt…
Hứa
Văn cúi đầu:
-Bẩm
Bệ hạ, đúng vậy, đúng vậy….
Hoàng
thượng cười lớn:
-Ta
nghe rõ chứ… ta nghe rõ lắm… vì thế ta mới cho gọi Hứa Văn vào…
Quan
cận thần và Hứa Văn im lặng.
Hoàng
thượng nói nhỏ:
-Việc
xuất binh chiếm đảo Nước Lửa, chiếm hết các đảo khác của nước Việt là việc bất
đắc dĩ phải làm. Các khanh nên nhớ như vậy. Là việc bất đắc dĩ. Bắc triều ta
vốn đã bị thiên hạ ca thán vì các triều hoàng đế trước ta cứ xua quân đi cướp
đất các nước lân bang, cướp đất nước Việt. Nhưng đó vẫn là việc bất đắc dĩ phải
làm. Ta lại muốn có đảo nước Việt mà không phải xảy ra binh đao, không mang
tiếng cướp, không phải bất đắc dĩ xuất binh. Muốn thế thì phải dùng trí, phải
dùng chứng, phải dùng mánh lới, hiểu không?
Nhìn
quan cận thần và Hứa Văn im lặng, Hoàng thượng nói tiếp:
-Việc
của Bắc triều ta là phải cho thiên hạ biết đảo Nước Lửa và các đảo khác ở cương
giới nước Việt đều là của Bắc triều, không phải của nước Việt.
Nếu
ta làm được thế, hoặc ép thiên hạ tin như thế, thì không cần đánh cũng có,
không cần binh đao vẫn có, không cần chiếm cũng có, nước Việt phải trả lại đảo
cho Bắc triều. Làm được thế, ta dùng các nước lân bang hùa theo ta, ép nước
Việt phải giao trả đảo cương giới cho ta, giao trả mà tâm phục khẩu phục, thế
mới gọi là đánh bằng trí. Mà muốn đánh bằng trí thì phải khuất phục kẻ có trí
của nước Việt, là Lý Vân.
Hứa
Văn há hốc mồm:
-Đảo
cương giới nước Việt là của Bắc triều ta?
-Đúng
vậy- Hoàng thượng gật đầu.
Quan
cận thần cũng ngỡ ngàng:
-Bẩm
Bệ hạ, nghĩa là lịch sử ngàn năm nay chứng minh, các đảo đang thuộc cương giới
nước Việt thực ra thuộc về Bắc triều, thuộc về tổ tiên nước ta?
-Đúng
vậy- Hoàng thượng lại gật đầu.
Hứa
Văn ấp úng:
-Bẩm
Bệ hạ, hình như Bệ hạ không được khỏe, ngọc thể bất an, xin Bệ hạ nghỉ ngơi…
Hoàng
thượng ngạc nhiên:
-Ý
khanh là…
Quan
cận thần:
-Xin
Bệ hạ cho thần được nói thật… Xin Bệ hạ tha tội chết nếu thần nói thật..
-Khanh
cứ nói, ta cho phép…
Quan
cận thần nuốt nước bọt, khó nhọc lắm mới buông mấy lời:
-Bẩm
Bệ hạ… Nếu nói như Bệ hạ, thần e thiên hạ cho rằng triều đình ta chắc đang điên
cuồng, hay chí ít thì cũng quá ngu ngốc mà nói xằng nói bậy…
Hoàng
thượng đập bàn:
-Là
khanh…
Quan
cận thần lùi một bước:
-Sử
sách Bắc triều ta ngàn năm nay không đả động gì đến cương giới đảo ấy, nhất
nhất đều ghi đó là của người Việt. Nay bỗng dưng ta lại nói đảo ấy là của ta,
dễ bị thiên hạ chê cười, cho ta đã nước lớn mà cuồng, ỷ vào nước lớn mà ép, dựa
vào thế mạnh mà càn quấy, tiếng tăm xấu xa như thế phỏng có ích gì.
Hứa
Văn cũng đỡ thêm lời cho quan cận thần:
-Bẩm
Bệ hạ, cả đời thần đi lại buôn bán trên biển, đi trên biển thì phải có bản đồ,
có sơ đồ, từ cổ chí kim ở nước ta đều ghi chú dãy đảo ấy là của nước Việt, giờ
ta lại nói của ta thì e không ai tin, người ta không tin thì sinh ngờ, đã sinh
ngờ thì sinh căm ghét, khinh bỉ, xin Bệ hạ xem xét lại.
Hoàng
thượng bực bội đứng dậy, đi lại mấy vòng quanh bệ rồng rồi lại ngồi xuống, hạ
giọng:
-Ta
biết các khanh nói thật. Nhưng nếu ta nói với các khanh, ta có chứng cứ khẳng
định đảo ấy là của Bắc triều thì các khanh cãi được không?
Quan
cận thần và Hứa Văn nhìn nhau.
Hoàng
thượng nói:
-Ta
nói rằng, trên đảo Núi Lửa, vốn là nơi thần dân của Bắc triều cả ngàn năm qua
đã sinh sống, đã để lại trong lòng đảo, dưới cát sâu nào cung tên, nào vật dụng
có từ thời xa xưa, từ nhiều đời, các khanh cãi được không?
Rồi
Hoàng thượng cười ha hả.
Hứa
Văn chột dạ nhớ lại chuyến thuyền chở Lý Bật ra đảo nước lửa, Hoàng thượng đã
cho chở theo rất nhiều vật dụng, gươm giáo có từ thời xa xưa, cách đến cả mấy
trăm năm, vả ngàn năm trước, lúc đó Hứa Văn còn không hiểu để làm gì. Nay thì
nghe Hoàng thượng khảng khái nói vậy, Hứa Văn tâm phục khẩu phục, không còn gì
để kính nể hơn nữa.
-Khanh
chắc đã biết ý ta?-Hoàng thượng hỏi Hứa Văn.
Hứa
Văn cả cười:
-Bẩm
Bệ hạ, thần hiểu rồi… Hèn chi Bệ hạ muốn sai khiến thần…
Hoàng
thượng gật đầu:
-Ta
sẽ cho một chiếc thuyền tốt, mời thêm sứ thần của nước Việt, mời thêm sứ
thần các nước lân bang, cung phụng ăn uống thả sức, quà cáp không tiếc, đưa họ
ra đảo Nước Lửa để họ biết rằng, đảo Nước Lửa là của Bắc triều.
Hứa
Văn cúi đầu:
-Thần
lĩnh chỉ.
Hoàng
thượng lại nói:
-Đi
cùng Lý Vân, khanh phải biết khanh là con buôn, miệng lưỡi phải miệng lưỡi con
buôn, lắt léo, mánh lới, lấy lừa gạt làm chủ ý, dù có bị chửi mắng, dù có bị
khích bác thì mặt phải dày, miệng phải cười, không được kích động, cứ theo cái
lý buôn bán mánh lới mà lập luận, khiến sao cho lưỡi Lý Vân phải cứng lại,
miệng Lý Vân phải há hốc ra mà cùng sứ thần các nước lân bang đặt bút ký vào
tấu trình gửi cho ta, gửi cho nước Việt xác tín đảo Nước Lửa là của Bắc triều.
Làm được thế ta ban thưởng. Không làm được thế ta chém.
Hứa
Văn run rẩy:
-Bẩm
Bệ hạ, thần lĩnh chỉ.
Hoàng
thượng nhìn sang quan cận thần:
-Một
mặt ta lấy cái lý ra khẳng định chủ quyền, kéo đảo Nước Lửa về ta, một mặt
cho chuẩn bị thuyền chiến, thủy binh, vũ khí, cung nỏ, chuẩn bị đội quân hùng
hậu, cần thì xuất binh.
Quan
cận thần:
-Bẩm
Bệ hạ, thần lĩnh chỉ.
Hoàng
thượng nói tiếp:
-Mau
mau cho người mang thư của ta về cho Hoàng thượng nước Việt, kẻ đưa thư khi cần
đi ngựa thì dùng ngựa, khi cần đi thuyền thì xuống thuyền, chạy ngày, chạy đêm,
ta muốn Hoàng thượng nước Việt nhận được thư của ta càng sớm càng tốt.
-Bẩm
Bệ hạ, tuân chỉ.
-Ngày
mai, ta muốn thết đãi sứ thần nước Việt là Lý Vân cùng sứ thần các nước lân
bang để chuẩn bị cho chuyến đi ra đảo Nước Lửa.
-Thần
tuân chỉ.
Hoàng
thượng ngả người sau long sàng, lim dim mắt, nói như tự nói một mình:
-Lão
Tử nói: “Tri túc, tri chỉ”, biết đủ, biết dừng, biết đủ là đủ. Lão Tử dạy thế
đúng hay sai hỡi các khanh? Đúng hay sai? Sai! Sai! Sai! Biết đủ không phải là
cái lý của người Bắc triều ta. Biết đủ không phải là cái cần của Bắc triều ta.
Biết đủ không phải là điều nên làm của người Bắc triều ta. Nay ta muốn sửa lời
Lão Tử, ban cho thiên hạ câu này: Muốn biết đủ thì phải biết là chưa đủ. Hảo a?
35.
-Ngông
cuồng- Hoàng thượng nước Việt giận dữ lên tiếng sau khi đọc xong thư của Hoàng
đế Bắc triều- Các khanh nghĩ xem, Hoàng đế Bắc triều lại còn viết rằng, có
nhiều chứng cứ để khẳng định đảo Núi Lửa là của Bắc triều, không phải của nước
Việt. Lại còn chuẩn bị đưa thuyền ra đó, mời sứ thần các nước theo để minh
chứng, mời cả Lý Vân đi cùng để minh chứng. Đúng là ngông cuồng.
Các
quan đại thần nhìn nhau.
Quan
nội cung nhã nhặn:
-Bẩm
Bệ hạ… Bắc triều xuất binh một lần, thua đau, nay chưa tính tới việc xuất binh
chiếm đảo lại tính tới chuyện dùng chứng cứ để xác định chủ quyền cương giới là
có ý gì? Chứng cứ là gì? Sao lâu nay không nói gì, sử sách hai nước rành rành
ghi rõ là cương giới Việt, từ khi phát hiện thấy nước lửa thì sinh tham lam,
bày đặt đủ trò cướp đảo, xin Bệ hạ chọn lựa phương cách khôn khéo để xử lý.
Hoàng
thượng cố ghìm cơn giận dữ, phân tích:
-Lục
lại sử sách, Bắc triều vốn thế, không chỉ muốn cưỡng đoạt cương giới nước Việt
ta mà còn muốn ôm mộng cưỡng đoạt hết các nước lân bang. Nước lớn mà tham thì
sinh ác mộng. Dùng quân binh không được thì nay họ dùng mưu lược. Ta chỉ còn
phải chờ đợi tài khôn khéo của Lý Vân, ở đây xa xôi, liệu bàn tính được gì đây?
Quan
đại thần phụ trách việc quân cơ thưa:
-Bẩm
Bệ hạ, một mặt ta phải tin tưởng và chờ đợi tài xử thế của Lý Vân, một mặt xin
Bệ hạ xuống chỉ cho trăm họ chuẩn bị nghênh chiến bọn Bắc triều cả trên bộ, cả
trên biển. Ông bà ta có câu, chó dại cắn càn, không ăn thì đạp đổ, xin Bệ hạ
cảnh giác và khôn khéo.
-Khanh
nói phải. Ta vẫn phải cương quyết giữ đất đai cương giới, nhưng cương thì cương
đến cùng nhưng nhu thì cũng phải nhu, kiên nhẫn giữ hòa hiếu với họ, nếu thế
cùng không giữ được hòa hiếu thì ba quân phải sống chết vì nước Việt. Nay ta
cần thảo một lá thư gửi lại Hoàng đế Bắc triều, trong các khanh, ai sẽ chấp
bút?
Quân
nội cung nói:
-Bẩm
Bệ hạ. Ngoài Lý Vân, không ai làm được việc đó. Nay ta sai quan nội cung nhanh
chóng lên đường sang gặp Lý Vân, mang theo khống chỉ dấu thư, dấu tên Bệ hạ,
nói Lý Vân phải thảo lá thư, mạnh mẽ về ý chí, nhũn nhặn về quan hệ, gửi tới
Hoàng đế Bắc triều.
Hoàng
thượng nói:
-Ta
phê chuẩn.
X X
X
Đêm
ấy, Lý Vân không ngủ được. Dồn dập quá nhiều thông tin bất lợi cho nước Việt.
Nào là Lý Bật lại được Bắc triều phong làm đại quan, lại giao chỉ huy thuyền
chiến chiếm đảo, là dùng kế người Việt đi xâm lược người Việt, nếu thắng thì
Bắc triều được, nếu thua thì nước Việt mang tiếng nồi da xáo thịt, thật quá
thâm hiểm. Lại nghe Hoàng đế Bắc triều sắp mở tiệc tiếp sứ thần các nước lân
bang, rồi lại mời ra đảo Nước Lửa, xem chứng cứ việc đảo Nước Lửa ngàn năm qua
là của Bắc triều, của người Bắc triều, mang dấu vết sinh tồn của người Bắc
triều, không phải của nước Việt. Lại có thư Hoàng đế Bắc triều gửi Hoàng thượng
nước Việt khẳng định chủ quyền về đảo Nước Lửa.. Tình hình rối rắm. Thông tin
đứt rời. Địa lý xa cách. Hoàng thượng ở xa không biết hỏi ai. Bây giờ Lý Vân
phải gánh, sống chết ở từng câu từng chữ, cương giới đảo của nước Việt giờ này
mất còn cũng tùy thuộc vào từng câu từng chữ của Lý Vân này. Lại làm sao thu
phục được nhân tâm, lôi kéo sứ thần các nước theo cái lý của mình, vạch rõ thâm
hiểm của Bắc triều, những trò mánh lới, buôn bán xảo trá. Lại còn Lý Bật. Làm
sao để Lý Bật có thể quay đầu vào bờ, làm quan Bắc triều nhưng lòng dạ phải
tiếp tục trung thần với Hoàng thượng nước Việt. Từng khắc giờ đi qua là nguy
hiểm tới gần, vận nước đang giục, cương giới đang lâm nguy, Lý Vân ta nhỏ bé và
cô đơn nơi đất khách quê người, toan tính, quyết đoán, suy nghĩ tất cả chỉ một
mình ta trong đêm trường nơi xứ lạnh.
Bất
ngờ có tiếng gõ cửa.
Lý
Vân châm to ngọn đèn.
Lý
Bật bước vào.
Nhác
thấy gương mặt Lý Bật hốc hác, chắc cũng không ăn không ngủ được, Lý Vân dâng
trà, ân cần:
-Chẳng
hay ngài có chuyện chi bất an?
Lý
Bật gãi đầu:
-Bất
an… Bất an quá…
-Ngài
cứ nói. Dù lúc này ta và ngài, hai người đã là người của hai nước, nhưng ta
tin, trong huyết thống ngài, máu nước Việt vẫn chảy, lòng tự trọng của người
Việt vẫn còn dâng trào, quê hương, gốc gác người Việt trong ngài vẫn không
nguôi ngoai, vợ con, cha mẹ, họ hàng của ngài ở quê hương vẫn làm ngài day dứt…
Lý
Bật rít một hơi thuốc, phả khói chầm chậm, nói như tiếng nức nở:
-Chỉ
có Lý Vân ngài mời thực sự hiểu ta. Ta giờ chỉ đáng là thân chó bỏ chủ, chạy
sang quấn chân chủ khác, tưởng được yêu chiều, nào hay, thân chó lại còn hơn
thân chó.
Lý
Vân nhích người lại gần:
-Ngài
có chuyện chi cứ nói. Lý Vân ta xuất thân từ nho sĩ, dù biết mình tài hèn sức
mọn, trí lực bé nhỏ nhưng cũng có thể chia sẻ với ngài đôi điều tâm sự… Ngài cứ
nói…
Lý
Bật vuốt mặt, thở dài:
-Ta
ham hố nên sinh cuồng, háo danh quá nên sinh ngu ngốc. Đời người tiền bạc thì
rất cần nhưng sống được bao năm mà ham hố? Danh phận quý giá nhưng nếu không
tận tụy thì người đời e cũng khinh rẻ nếu sau này từ quan về làm dân. Nhưng con
người dễ cuồng, dễ tham, dễ ngu, dễ phản bội. Ta cũng thế. Chốc lát thành kẻ
vong ân bội nghĩa, quay lưng với tổ tiên, làm thân chó ngựa nước người. Tưởng
lên được đại quan e có thể ăn ngon ngủ yên, e có thể công thành danh toại, nào
hay cũng phận chó sủa theo chủ…
Lý
Bật im lặng hồi lâu, nói tiếp:
-Trước
mắt quan quân triều đình Bắc triều, ta vẫn là kẻ đã bỏ nước Việt mà qua, kẻ đã
phản bội một lần thì thiên hạ có thể suy ra còn phản bội lần nữa. Ta tấu trình
lên Hoàng thượng Bắc triều xin Người hãy liên hệ với nước Việt, cho cha mẹ, vợ
con ta qua đây, nguyện vọng ấy nào có lớn lao chi, thế mà Hoàng thượng Bắc
triều nói một câu làm ta đau đớn…
Lý
Vân:
-Đó
là câu gì vậy?
-Hoàng
thượng nghe xong lời thỉnh cầu của ta, hỏi, nay khanh muốn đưa cha mẹ vợ con
của khanh sang, mai khanh đưa họ hàng sang, mai nữa khanh đưa nốt Hoàng thượng
của khanh qua đi. Bắc triều ta không thiếu người. Khanh đã bỏ nước Việt mà qua
Bắc triều, việc của khanh là cắm đầu phục vụ mà không được yêu sách. Khanh chạy
sang với ta chứ ta không mời khanh. Bắc triều người tài không thiếu.
Lý
Vân ôm vai Lý Bật:
-Ở
nước Việt, ngài là phận chủ, sang đây ngài thành phận tớ, chuyện ấy lẽ thường.
Ở nước Việt, ngài là đại quan, trăm họ nhìn vào kính trọng. Ở đây ngài cũng là
đại quan nhưng trăm họ dè chừng. Ở nước Việt, xấu tốt gì thì ngài cũng là cận
thần của triều đình, muôn họ nghe lời. Ở đây, dù ngài có giỏi như thánh thì
cũng chỉ là kẻ ở thuê, sống thuê, ăn thuê, làm thuê, là kẻ thuê thì cần người
ta dùng, hết cần người ta thải. Sống đã thế, nếu chết thì hồn quê xa ngái, đất
lạ, chốn lạ, thân xác có nằm xuống cũng như kẻ ăn mày sống vô gia cư chết vô
địa táng, chẳng ai ngó ngàng, chẳng ai hương khói, sống như thế, chết như thế,
nào khác chi thân phận của con chó hoang, con thú hoang. Ngài nghĩ xem, làm
thân một kẻ tầm thường, dân đen quê mùa, sống vẫn có bầu có bạn, có cha có mẹ,
có làng mạc quê hương, ốm đau có người thăm kẻ viếng, chết có hương khói của
đất tổ, liệu có vinh quang hơn kẻ đại thần như ngài ở xứ Bắc triều? Nay ngài
tâm sự thì ta cũng dốc bầu tâm sự, uống trà cùng đêm, nói hết với nhau cho cạn
lòng cạn nghĩa người Việt với nhau, không có ý chi khác.
Lý
Bật nhòa nước mắt, nghẹn ngào hỏi Lý Vân:
-Từ
ngày ta quay lưng phản bội, Hoàng thượng nghĩ thế nào?
Lý
Vân nhìn vào mặt Lý Bật:
-Hoàng
thượng phụng mệnh trời, chăn dắt con dân nước Việt. Cây cỏ bị cháy héo, lòng
Hoàng thượng còn đau huống hồ nhìn thấy cảnh ngài, mang danh một đại quan triều
đình phản bội chạy theo nước khác, phục vụ nước khác, mưu toan cướp lại nước
mình, thử hỏi, kẻ ngu muội ở đầu đướng xó chợ nghe vậy còn thấy xấu hổ không
dám ngước mặt nhìn huống hồ là Hoàng thượng. Nhưng Hoàng thượng bao dung, người
giận dữ và đau đớn nhưng không phẫn nộ. Nếu Hoàng thượng không bao dung, thử
hỏi, theo luật triều đình thì cha mẹ, vợ con, dòng họ của ngài có còn được sống
nữa không? Nếu Hoàng thượng không bao dung, thử hỏi, việc chi Hoàng thượng lại
ra Thánh chỉ gửi đến ngài mà để trống?
Lý
Bật cúi gập đầu xuống, nước mắt rơi lã chã.
Lý
Vân tiếp lời:
-Cây
sống có cội, nước chảy có nguồn, bậc đại quan hay dân đen, tất cả cũng đều là con
dân nước Việt. Giết một người, dù kẻ đó phản trắc, lòng Hoàng thượng cũng đau
như muối xát. Cứu một người, dù người đó tạo phản, cũng là làm theo ý trời,
cũng là làm theo lòng bao dung độ lượng, theo lời dạy lấy hỉ xả đối nhân xử thế
của Phật giáo. Cứu người, bao dung độ lượng để người xấu thành người tốt, kẻ
tạo phản thành người có ích, kẻ cao chạy xa bay còn nhớ về tổ tiên để quay đầu
về núi, đó là khí chất người Việt ta, mà như ngài, học cao biết rộng nào có
quên?
Lý
Bật im lặng gật đầu.
-Như
ta đây, chỉ là kẻ nho sĩ, phụng mệnh Hoàng thượng đi sứ, được Hoàng đế Bắc
triều hứa ban cho không biết bao nhiêu của cải vàng bạc, ban cho cả danh thế,
nếu chỉ nghĩ đến mình ta thì cả đời cứ thế sung sướng, rượu ngon gái đẹp, một
đời nhàn nhã, thi ca nhạc họa cứ thế mà sống. Nếu ta gật đầu là có hết. Nếu ta
từ chối e dễ bị chém đầu. Nhưng ta thà bị chém đầu còn hơn hưởng cái lộc ban
phát nhục nhã để làm con hát cho kẻ ngoại bang, để làm kẻ cầm bút viết ra thơ,
ra văn ngợi ca kẻ ngoại bang đã bao lần sang cướp nước mình. Ta chỉ là thân
phận hèn mọn của nước Việt mà ta vẫn còn mang được khí khái của người Việt,
huống chi ngài, làm đến quan đại thần, trăm họ ngưỡng mộ, Hoàng thượng hết mực
tin yêu, cha mẹ, vợ con, dòng họ hãnh diện, lại có thể cam tâm chỉ vì miếng ăn,
chỉ vì chỗ nằm, chỉ vì chút tiền bạc mà nỡ tâm bội phản?
Lý
Bật câm như hến.
Lý
Vân quan sát thái độ Lý Bật, tiến tới nữa:
-Ta
vốn thông hiểu sử, thông hiểu văn chương, thông hiểu sự đời, ta mạo muội nói
với ngài mấy lời từ tâm can vậy thôi. Thôi thì cũng như là lần gặp cuối. Sau
này, nếu gặp lại, e ta lại gặp ngài trên tư thế của một kẻ chỉ huy đạo tặc đi
cướp đất đai cương giới nước Việt, gặp khi ấy e chẳng còn lời hay ý đẹp mà nói
với nhau nữa. Gặp khi ấy sợ chỉ nghe lời trăm họ phỉ nhổ, ngàn câu khinh bỉ tới
ngài mà thôi. Nhưng ta lại nghĩ thế này, người nước Việt luôn ngợi ca những
quan quân hết lòng vì nước Việt, nhưng cũng sẽ không quên ngợi ca những
ai nhất thời suy nghĩ không trọn đạo, nhất thời gặp sai lầm, nhưng đã biết
sửa chữa cái sai, lấy công chuộc tội, làm lợi cho đất nước, kẻ đó muôn đời cũng
được ngợi ca như những anh hùng, như những thánh nhân, ta chắc như vậy.
Lý
Bật đưa tay đỡ lấy tay của Lý Vân, giọng run run:
-Đêm
nay ta tới gặp ngài cũng là để chờ đợi một câu này…
Lý
Vân cả mừng:
-Ta
cũng muốn nói ra hết để chờ đợi một lời này của ngài.
Lý
Bật nhìn Lý Vân. Rồi cả hai ôm ghì lấy nhau.
Lý
Vân nói:
-Ở
đây là nơi đất khách, ngồi giữa lòng tham, ngồi giữa mưu mô, mắt nhìn nhau như
thế là hiểu, lời nối lời như thế là cạn ý, người nước Việt vẫn là người nước
Việt, ta yêu ngài vì lòng ngài vẫn hướng về đất tổ, dòng máu ngài vẫn hướng về
quê cha, thế là ta thỏa lòng lắm.
Lý
Bật hỏi:
-Giờ
ta phải làm gì?
Lý
Vân nói:
-Ngài
chỉ làm một việc thôi, ngài là người nước Việt.
Lý
Bật gật đầu:
-Ta
hiểu.
Lý
Vân nói:
-Ta
sẽ là người làm chứng cho công cán của ngài trước Hoàng thượng
Lý
Bật lại ôm vai Lý Vân:
-Ta
hiểu, ta tin…
Lý
Vân ghé tai Lý Bật:
-Ngài
là người nước Việt mà quan đại thần Bắc triều.
Cả
hai nhìn nhau rồi lại ghì lấy nhau tưởng không dứt ra được.
36.
Hôm
sau, Hứa Văn phụng mệnh Hoàng thượng Bắc triều, dẫn Lý Vân đi thăm thú cảnh đẹp
trong Hoàng cung, thưởng ngoại vườn thượng uyển, lại cùng nhau ngâm nga thơ phú
trong tiếng đàn, tiếng hát của các cô gái đẹp như thiên thần. Lại cùng thưởng
thức rượu ngon. Lại cùng thử đàn. Lại cùng thử bút. Xem cung cách phục vụ thì
Hoàng thượng Bắc triều coi Lý Vân như một bậc quan đại thần của nước lớn chứ
không phải của sứ thần nước Việt.
Hứa
Văn nâng ly rượu lên, hỏi:
-Ngài
thông thái thi hoa nhạc họa, lại rõ kinh sử, am hiểu sự đời, đi đây đó khắp
thiên hạ, thấy rõ là Bắc triều ta cái gì cũng lớn, cái gì cũng mạnh, bốn phương
gộp lại cũng không so được, ngài có cảm kích?
Lý
Vân nói:
-Con
kiến bé xíu ở trong cái tổ của mình thì khen tổ mình đẹp nhất thiên hạ. Con voi
ở rừng, nhìn cái chân của mình, thì khen chân mình mạnh mẽ nhất thiên hạ. Con
người ở nước mình thì khen nước mình, chuyện đó không lạ. Ngài khen Bắc triều
to mạnh thì ta cũng nghe vậy, ta cũng cảm kích theo ngài vậy thôi.
Hứa
Văn ương ngạnh:
-Nhưng
ta muốn nghe từ ngài lời ca ngợi Bắc triều của ta?
Lý
Vân nói:
-Bắc
triều có nhiều bậc nho sỹ, chữ nghĩa vô vàn, tài năng vô biên, bao đời nay viết
văn, làm thơ, vẽ tranh ngợi ca Bắc triều, thế chưa đủ sao?
Hứa
Văn:
-Nhưng
ta vẫn muốn ngài hãy làm một bài thơ ngợi ca Bắc triều ta, ngợi ca Hoàng thượng
ta, ngợi ca sức mạnh, ngợi ca vị thế Bắc triều? Bài thơ ấy sẽ được dâng lên
Hoàng thượng, sẽ được đọc cho sứ thần các nước cùng nghe trong đêm yến tiệc.
Hảo a?
Lý
Vân cả cười:
-Ta
chỉ dùng bút lực viết cho nước Việt thôi, chữ của ta, thơ của ta, vần điệu của
ta không quen ca ngợi người khác…
Hứa
Văn cả giận:
-Trong
lời của ngài có sự thù hận?
Lý
Vân nói:
-Ta
qua đây không phải đi vui thú, mà là sứ thần nước Việt. Thấy Bắc triều của ngài
đang rắp tâm muốn cướp cương giới đảo của nước Việt ta, biết thế mà vẫn
làm thơ ca ngợi được sao?
Hứa
Văn nói:
-Hoàng
thượng ta nói là có chứng cứ. Đảo ấy có chứng cứ người Bắc triều ta từng sinh
sống và làm chủ cả ngàn năm, trước người Việt. Không ai cãi được.
Lý
Vân cả cười:
-Nếu
không ai cãi được thì xin ngài nói với Hoàng thượng cũng chẳng cần bày vẽ yến
tiệc thết đãi sứ thần các nước. Như nước Việt ta, cương giới trên đất, ngoài
biển, ngàn năm cha ông để lại như thế, không cướp của ai, nên cũng chẳng phải
đãi đằng, ép buộc hoặc xu nịnh thiên hạ công nhận…
Hứa
Văn dằn cốc rượu xuống:
-Ngài
nói câu ấy là đang đưa đầu vào chỗ chết.
Lý
Vân cầm cây đàn, buông mấy âm thanh réo rắt, gật đầu:
-Ta
như phận cây đàn, ngân lên thành âm thanh, đứt dây thì câm lặng, cái gì cần nói
thì ta đã nói, việc của một sứ thần ta cũng đã làm, làm quan một nước, sống
chết vì nước mình, nào có gì phải hổ thẹn hoặc lo sợ…
Hứa
Văn nói:
-Ta
muốn khuyên ngài, lần này xin ngài ngó lơ, chỉ là một hòn đảo thôi, cho thỏa
lòng Hoàng thượng ta, rồi hai nước mãi hòa hiếu, hai bên qua lại vui vẻ, lợi
ích hai nước cứ thế chia sẻ, quyền lợi của cá nhân ngài Hoàng thượng ta không
bỏ quên, như vậy là lợi cả nước, lợi cả mình, chắc ngài không từ chối?
Lý
Vân:
-Làm
việc cho nước, không phải đi buôn, thấy lãi thì lao vào, thấy lỗ thì bỏ chạy.
Cái gì có lợi cho nước Việt, chết ta cũng theo. Cái gì có hại cho nước Việt,
ban thưởng cả thuyền vàng, núi ngọc ta cũng chối từ. Xin ngài hãy nhớ cho như
vậy.
Hứa
Văn lúng túng:
-Ngài
nói theo cái lý của ngài, nhưng cái lý của ngài, cái lý của nước Việt không
bằng vật chứng của Bắc triều ta, sự chứng kiến của các sứ thần. Lúc ấy e ngài
sẽ ân hận…
Lý
Vân cười:
-Ta
cũng mong là ta ân hận vì hóa ra đúng là đảo ấy của Bắc triều không phải của
nước Việt.
Hứa
Văn trố mắt:
-Ý
ngài là sao?
Lý
Vân cười. Tay lại nâng cây đàn lên, gảy một bài, tiếng đàn réo rắt, nghe như
chim hót, suối chảy.
Hứa
Văn bỏ chỗ đứng dậy.
X X
X
Khu đại điện được giăng hoa kết đèn trông thật lộng lẫy.
Hoàng hôn vừa xuống, trong và ngoài đại điện đã như hội. Nào là đèn. Nào là
hoa. Nào là đàn hát. Nào là người hầu kẻ hạ đi lại như mắc cửi. Rồi bàn nối
bàn, bày biện không biết cơ man nào là của ngon vật lạ, mà lại toàn những thức
ăn được chế biến từ hải sản biển, quả cũng có dụng ý.
Sứ
thần các nước lần lượt mời vào bàn. Mỗi bàn có hai cô gái xiêm y lộng lẫy,
miệng cười tươi rói, luôn tay phục dịch.
Các
quan đại thần cùng ngồi ở một dãy bàn.
Hoàng
đế Bắc triều trực tiếp làm chủ tiệc khoản đãi các sứ thần.
Lý
Vân ngồi ở trung tâm, đối diện với chỗ ngồi của Hoàng đế. Lý Vân mang theo cả
một ống quyển lớn, được bịt kín, không biết để làm gì.
Không
biết đi bằng cách nào mà viên quan Cơ mật viện nước Việt lại có mặt ở Kinh
thành Bắc triều thật đúng lúc. Giờ thì Lý Vân đã có trong tay thư chiếu của
Hoàng thượng nước Việt do chính mình thảo trên ấn triện của Hoàng thượng. Lại
có thêm cả ống quyển đựng những thứ lợi hại. Trong thâm tâm, Lý Vân rất mực
khâm phục Hoàng thượng của mình, tao nhã mà khôn khéo, mạnh mẽ mà nhu mì, cương
quyết mà uyển chuyển, dù Người ở xa, nhưng Lý Vân như thấy có Người bên cạnh,
vững tin, vững lòng, vững chí vô cùng.
Ngồi
ở dãy bàn dành cho quan đại thần Bắc triều còn có Lý Bật, gương mặt tươi tỉnh,
phong thái chững chạc, thỉnh thoảng lại đưa mắt nhìn Lý Vân ra chiều đắc ý. Mắt
người, ánh nhìn đôi khi thay cả vạn lời.
Sau
hai tuần rượu, sau khi thưởng lãm những tiết mục múa hát tưng bừng, tất cả im
lặng ngước nhìn.
Hoàng
đế Bắc triều đứng dậy, tiếng nói sang sảng:
-Ta
lấy làm vui vì yến tiệc hôm nay có mặt không sót sứ thần nào của các nước. Bắc
triều ta dù là nước lớn nhưng luôn lấy hòa hiếu các nước lân bang làm trọng,
sống biết mình biết người, mọi việc trên cuộc đời đều theo ý trời không làm
khác được.
Các
sứ thần nhìn nhau, mặt mày vui vẻ.
-Yến
tiệc thết đãi sứ thần hôm nay ta cho làm toàn những món ngon sơn hảo hải vị chế
biến từ tôm cá ngoài biển khơi. Ta mời các khanh ăn những món ngon lấy từ biển
khơi là cũng để đàm đạo với các khanh chuyện biển khơi…
Các
sứ thần buông đũa, dừng nghe.
-Bắc
triều ta nói là nước lớn nhưng cũng chưa phải lớn. Nhiều triều đại Bắc triều
cũng mới chỉ làm được việc thống nhất giang sơn trên đất liền mà chưa có dịp
vươn ra biển cả. Chưa vươn ra là cũng để có thời gian, có sức lực để cũng cố
vương triều, khẳng định vị thế. Nay vị thế ta đã mạnh, sức ta đã cường, quân
binh thì triệu voi chiến, ngựa chiến, cung nỏ, giáo gươm đứng đầu các nước,
thủy binh giờ đã hùng mạnh, thuyền chiến, thuyền hàng nườm nượp, buôn bán cũng
thuận mà nếu xảy ra chạm trán với quân ô trọc, quân thảo khấu cũng đủ sức đè
bẹp. Biển cả Bắc triều rộng lớn, giàu có, nên không thể không lo quản lý, không
lo đến chủ quyền, để đất đai biển đảo vắng chủ ngoài khơi xa dễ bị các nước lân
bang lợi dụng chiếm đoạt. Mà bằng chứng là có nhiều đảo ở khơi xa đã vào tay
nước Việt chiếm đoạt, ta không biết là vô tình hay chủ ý, nước Việt lại mang
quân binh, thủy binh ra đảo của Bắc triều, rồi nói với thiên hạ là đảo của họ,
nói mà không có chứng cứ thì lời nói ấy phỏng có giá trị gì. Nay ta mời các sứ
thần tới, trước là mở yến tiệc khoản đãi, bang giao, sau là để cho các sứ thần
biết rằng, cương giới đảo hiện nay của nước Việt thực ra ngàn năm qua là của
Bắc triều ta, nay ta không thể không chủ quyền, không thể không lấy lại, không
thể không công bố.
Các
sứ thần ồn ào, số thì ngơ ngác, số thì gật gù, số thì tiếng to tiếng nhỏ.
Các
quan đại thần Bắc triều gật gù ưng ý.
Lý
Bật có vẻ ưng ý nhất, cười giả lả, cười giả lả, cười giả lả.
Lý
Vân điềm nhiên ngồi nghe, cung kính trước lời Hoàng đế Bắc triều, không để ý
tới cả trăm đôi mắt đang dồn vào mình, như xoi như mói, như đốt như xoắn.
-Bắc
triều ta không cậy nước lớn mà mang quân đi cướp đất đai cương giới nước nào,
không ỷ nước lớn mà nói lấy là lấy, nói chủ quyền là chủ quyền, ta muốn các sứ
thần, ta muốn triều đình nước Việt biết là biết thế để hiểu, hiểu rồi thì công
nhận, công nhận rồi thì trao lại cho Bắc triều cái gì thuộc Bắc triều, như các
đảo cương giới biển của nước Việt là của Bắc triều thì mau mau trao lại cho Bắc
triều. Ta muốn cuộc bàn giao cương giới trong ấm êm, trong lời ca tiếng nhạc, trong
rượu mừng, rồi cứ thế hai nước lại hòa hiếu, tay trong tay, núi sông liền kề
như vậy, bên mạnh bên yếu tựa nhau mà sống, mà kinh bang tế thế, muôn năm thuận
hòa, trăm họ hai nước vui vẻ, tiếng thơm lừng lẫy non sông, làm các nước lân
bang coi đó để nêu gương.
Nhìn
khắp lượt các gương mặt sứ thần, lại nhìn chăm chăm vào gương mặt của Lý Vân
nãy giờ ngoan ngoãn lắng nghe, Hoàng đế Bắc triều hạ giọng:
-Sẽ
có nhiều sứ thần hỏi ta, nếu cương giới đảo là của Bắc triều mà nước Việt cương
quyết vẫn chiếm đoạt, cương quyết không giao trả thì làm thế nào? Điều không
muốn thế cùng cũng phải làm: mang quân chiếm lại. Ai ngăn trở Bắc triều việc
này, chém. Ai cố tình bóp méo sự thật chủ quyền này, giết. Nước nào dám cưỡng
đoạt của Bắc triều đất đai cương giới, Bắc triều không tha thứ. Ta lấy làm hài
lòng vì các sứ thần đã chăm chú nghe ta nói. Ta lấy làm cảm kích vì sứ thần
nước Việt là Lý Vân đã nghe như nuốt lấy từng lời của ta. Ta cảm thấy vui vì
quan đại thần nước Việt là Lý Bật đây đã vì ủng hộ nghiệp lớn của Bắc triều, từ
bỏ nước Việt bé mọn và hàm hồ, sang làm quan đại thần Bắc triều, lại đại diện
Bắc triều nhận bàn giao đảo cương giới của Bắc triều từ nước Việt. Lòng ta hoan
hỉ. Xin các sứ thần một ly này.
Từng
chung rượu nâng lên uống cạn.
Tiếng
nói cười rổn rảng.
Lý
Vân cầm chung rượu đi tới từng sứ thần chạm ly, mặt mày tươi rói.
Lý
Bật ngất ngưỡng, gật gù cùng nâng ly với các quan đại thần Bắc triều, cười giả
lả, cười giả lả, cười giả lả…
Hoàng
thượng Bắc triều ra dấu yên lặng:
-Sứ
thần là người đại diện cho quốc thể, cũng như sứ thần Lý Vân là người đại diện
cho nước Việt. Ta nói như thế. Lý Vân cứ đáp từ. Khanh cứ nói thành thật, nếu
vì ủng hộ ta mà sợ không dám về nước Việt thì giang sơn Bắc triều mời khanh ở
lại, muốn gì có đó, sống cuộc đời vương giả, Bắc triều coi khanh là bạn tri kỷ.
Lý
Vân đứng dậy.
Đại
điện nín lặng.
Các
sứ thần đổ mắt dồn về phía Lý Vân.
Hoàng
thượng tự tin, cả cười nhìn các Đại thần.
Lý
Vân đưa mắt nhìn khắp lượt các sứ thần, lại cung kính nhìn Hoàng thượng Bắc
triều, rồi từ tốn cất lời:
-Bẩm
Bệ hạ. Thần phụng mệng ý chỉ của Hoàng thượng nước Việt sang sứ, trước là để
vấn an Hoàng đế Bắc triều, sau là để vụng dại nói mấy lời này…
Lý
Vân dừng lời một chút, nói tiếp:
-Trên
đời này, từ Bắc triều, nước Việt hay ở mọi nước, con người sinh ra thì phải đặt
tên, đến như con thú hoang, chim hoang còn có tên gọi, cái thẻo đất bé tẹo nằm
loi thoi nơi đầu nguồn cuối bãi vẫn có tên gọi, huống chi là cương giới, huống
chi là đất đai tổ tiên, thần muốn xin Bệ hạ chỉ tên đảo cương giới của Bắc triều
là những đảo gì? Hỏi để biết, biết để ghi nhớ, ghi nhớ để truyền cho con cháu,
không phải nhầm lẫn, không mang tiếng hồ đồ, xin Bệ hạ xướng tên đảo giới?
Hoàng
thượng Bắc triều nhìn các đại thần, các đại thần nhìn nhau.
Các
sứ thần xì xầm bàn tán.
Vẫn
lời Lý Vân:
-Thần
cũng biết, Bệ hạ các triều đại Bắc triều lắm công nhiều việc, lo cho thiên hạ
thái bình, trăm họ yên vui, không có mấy thời gian để nắm hết những vùng đất
còn bỏ hoang, những đảo giới ngoài khơi xa, nên có thể chưa kịp đặt tên là lẽ
thường, không ai trách cứ.
Hoàng
thượng Bắc triều cười cười:
-Phải
phải. Khanh nói phải lắm.
-Nước
Việt cũng không phải đã đặt tên hết đảo giới của mình, hết mọi vùng đất trên
cương giới mình, chuyện đó không lạ. Nhưng không đặt tên khác với không
biết. Nước Việt biết hết, đâu là đất đai cương giới đất liền, đâu là đảo giới,
biết hết. Cũng như Bắc triều, cũng như các nước lân bang, sao lại không thể
không biết?
Tất
cả gật gù tán thưởng.
Hoàng
thượng Bắc triều cũng gật gù tán thưởng.
Lý
Vân hỏi:
-Bẩm
Bệ hạ. Dù không đặt tên, chưa đặt tên, nhưng đã là đất đai tổ tiên, chắc hẳn
trên bản đồ nước mình phải có. Các nước lân bang cũng thế. Bắc triều hay nước
Việt cũng thế. Nước phải có cương giới, muốn biết cương giới phải có bản đồ
nước mình. Xin Bệ hạ cho thần và các sứ thần xem bản đồ Bắc triều, nếu bản đồ
Bắc triều cũng ghi rõ cả đảo giới thì thần tạm thời nghe lời đó là cương giới
Bắc triều.
Hoàng
thượng Bắc triều hỏi các quan đại thần rồi cười cười:
-Lý
Vân. Khanh nói đúng lắm. Đã là một nước thì phải có bản đồ. Nước nào chả thế.
Nhưng bản đồ Bắc triều chưa kịp vẽ đảo giới, chưa vẽ thì sẽ vẽ, có sao đâu.
Lý
Vân mở ống quyền, giăng ra cho mọi người tấm bản đồ nước Việt, lại ôn tồn:
-Bản
đồ nước Việt truyền từ đời này sang đời khác, đời nào cũng ghi rõ những đảo
giới này, ở đây, không những thế, nước Việt còn cho người ra đảo, đo bề ngang
bề dọc, chỉ rõ cả bãi đá ngầm, cát ngầm, lại chỉ rõ hướng đi, khoảng cách, lại
chỉ rõ chiều cao thấp… Đấy là đảo giới của nước Việt hay của Bắc triều?
Tất
cả các sứ thần truyền tay nhau bản đồ nước Việt gật gù.
Lý
Vân nói:
-Một
mảnh đất hoang, một hòn đảo hoang, muốn là của nước mình thì phải có ba điều
làm được: Một là phải đưa vào bản đồ, hai là phải cho người ra quản lý giữ gìn,
ba là phải có được số liệu đo đạc. Đảo giới nước Việt có được ba điều ấy, Bắc
triều không có được, há dễ lại nhận là của Bắc triều được sao? Bệ hạ anh minh,
học một biết mười, đứng trên thiên hạ về học vấn, tinh thông kinh sử, chắc biết
điều đó, thần không dám nhắc nhở.
Hoàng
thượng Bắc triều tái mặt, định xua tay ngăn Lý Vân ngừng nói mà không kịp.
Lời
Lý Vân như suối tuôn, thác đổ:
-Thần
mang ơn Bệ hạ đã cho thần có dịp diện kiến đầy đủ các sứ thần. Lại được thưởng
thức yến tiệc, rượu ngon, thức ăn ngon, lại được nghe đàn hát, thực lòng vô
cùng cảm kích. Lại nghe Bệ hạ truyền chỉ, sau đây cho thần và các sứ thần ra
đảo giới nước Việt, để thăm thú, để khẳng định chủ quyền, quả thật dịp may hiếm
có, ơn trời biển của Bệ hạ làm thần như muốn khóc.
Hoàng
thượng Bắc triều nổi giận:
-Nhà
người thôi không nói nữa. Ta là chủ tiệc, không phải ngươi. Đúng thế. Ta sẽ cho
ngươi và các sứ thần ra đảo giới nước Việt, để thiên hạ nhìn thấy chứng cứ
người Bắc triều ngàn năm đã ở đấy, đã sinh sống, đã làm ăn. Không có chứng cứ
nào về chủ quyền bằng điều này.
Lý
Vân cung kính:
-Bẩm
Bệ hạ, thần tuân chỉ.
Hoàng
thượng cả cười mà ruột gan cháy thành lửa:
-Ta
hơi chút nóng giận, xin các sứ thần bỏ qua. Ngày mai, ngày lành tháng tốt, vào
giờ Hoàng đạo, thuyền rồng ta đã lo liệu, các sứ thần lên thuyền ra cương giới
đảo. Giờ ta thấy không được khỏe, xin cáo từ trước, mời các sứ thần cứ ăn uống,
cứ nghe đàn hát, thưởng ngoạn phong cảnh Hoàng cung.
Hoàng
thượng Bắc triều tọt nhanh vào màn rồng, mất dạng.
37.
Lý
Vân thảo xong thư, đưa cho viên quan ở Cơ mật viện nước Việt, ngậm ngùi:
-Ta
có thư gửi Hoàng thượng, lại có thư gửi vợ ta. Có gì trong thư ta đã nói hết.
Ta đã thề giữ cương giới đảo cho nước Việt, ta sẽ làm được. Nhưng ngài cũng
biết ở đây là nơi móng vuốt, thân ta sẽ khó bảo toàn, vậy nên xin ngài hãy nói
với Hoàng thượng, Lý Vân ta cả đời sống bằng chữ nghĩa, phụng sự nước Việt, vì
nước Việt mà rơi đầu nơi đất khách cũng không lấy làm buồn. Chỉ xin Hoàng
thượng lo cho vợ con ta có cái nhà để ở, có mảnh ruộng để trồng cấy cối, chăn
nuôi heo gà, nuôi dạy các con ta nên người. Ơn phúc ấy của Hoàng thượng dù
xuống dưới suối vàng ta cũng không quên. Xin một lạy này từ biệt ngài, một lạy
này từ biệt Bệ hạ, một lạy này từ biệt vợ con ta.
Quan
thư cảm kích:
-Ta
sẽ nói lại hết những điều ngài nhắn gửi, nhưng vẫn cầu mong ngài bảo trọng.
Lý
Vân nói:
-Ngài
nhanh chóng về nước, trong thư ta đã thảo binh lược chống Bắc triều ở cương
giới đảo, cương giới đất liền. Trong thư ta cũng đã nói với Hoàng thượng về Lý
Bật, giờ Lý Bật là quan đại thần Bắc triều nhưng là người nước Việt, vẫn trung
hiếu với nước Việt, xin nước Việt chớ quên điều này…
Quan
thư vội vã lên ngựa.
Lý
Vân nhìn theo, tay chắp trước ngực, nhìn mãi bóng ngựa của quan thư đang về quê
nhà, lòng đau mà không buồn, nước mắt rơi mà không phải vì xấu hổ, Lý Vân trọn
đời trọng tín, trọng hiếu, trọng nước, chết cũng là để giữ chữ trọng ấy mà
thôi.
X X
X
Hoàng
đế Bắc triều lật qua lật về lá thư của Hoàng thượng nước Việt, nói mà như hét
với các quan đại thần:
-Nước
Việt bé nhỏ, ta bóp là chết, ta xé là nát, ta giẫm là chìm, cớ sao còn dám
ngang ngược thảo thư này, lời lẽ thật ngông cuồng, lý lẽ thật nực cười, khí
khái không đúng chỗ. Các khanh xem đi.
Quan
Thượng thư Bộ Lễ xem, bất ngờ thốt ra:
-Trời…
Chữ viết như rồng bay phượng múa, lời lẽ như thơ ca nhạc họa, đọc một lần là
nhớ, xem một lần là ghi, lời lẽ sáng sủa, lý lẽ khúc chiết, ai nghe cũng lọt
tai, nước Việt có thần chữ là đây thưa Bệ hạ.
Hoàng
thượng quắc mắt lên:
-Khanh
còn khen ngợi?
Quan
Thượng thư Bộ Lễ cúi mặt:
-Tội
thần đáng chết…
Theo
ý Hoàng thượng, quan Thượng thư Bộ Hình cho vời Lý Vân vào.
Hoàng
thượng hỏi:
-Thư
này là do chính khanh viết?
Lý
Vân nói:
-Bẩm
Bệ hạ, thần chỉ là người cầm bút mà chép ra.
Hoàng
thượng hỏi:
-Chép
ra là viết, viết là của khanh viết, lời lẽ như thế, thái độ như thế, khanh dám trêu
ngươi ta?
Lý
Vân nhã nhặn:
-Bẩm
Bệ hạ. Thần có mấy chữ dắt lưng là cũng nhờ hồng phúc của nước Việt. Người nước
Việt lâu nay vẫn vậy, ý Hoàng thượng cũng là ý thần dân trăm họ, thần viết ra
cũng là ý Hoàng thượng, cũng là ý thần dân, không có gì lạ.
Hoàng
thượng Bắc triều hằm hằm:
-Ta
biết ngươi lắm chữ, lắm lý, nhưng chữ phỏng làm được gì trước gươm giáo cung
nỏ, voi chiến, ngựa chiến, thuyền chiến của ta?
Lý
Vân nói:
-Bẩm
Bệ hạ, chữ chỉ dùng để viết, nhưng chữ thì sống bền, truyền đời truyền kiếp, ngựa
chiến, voi chiến, cung nỏ dùng một lần, dùng vài lần rồi cũng bỏ, chữ thì vẫn
còn, thưa Bệ hạ.
Hoàng
thượng cướp lời:
-Ta
nhắc ngươi, chuyến ra đảo tìm kiếm chứng cứ lần này, ngươi phải như mù, như
điếc, như câm thì mong sống, bằng không thì chịu chết, tùy ngươi chọn lựa.
Lý
Vân cúi đầu, từ tốn:
-Bẩm
Bệ hạ. Bệ hạ anh minh cũng biết, con người vốn có cái tai để nghe lời nói phải,
có đôi mắt để nhìn rõ ánh hào quang, có cái miệng để hoan ca điều thánh thiện.
Nếu vì điều đó mà thần bị Bệ hạ chém đầu, thì e số thần đến thế là hết, mạng
thần đến thế là kết, đời thần đến thế là dừng, mọi việc theo ý trời, thần không
lấy làm hối tiếc.
Hoàng
thượng kêu lên:
-Ta
mệt. Ngươi lui ra. Người lui ra. Ngươi lui ra.
Lý
Vân khoan thai bước ra.
Hoàng
thượng kéo quan Thượng thư Bộ hình tới gần:
-Giờ
thì làm gì với hắn?
Quan
Thượng thư Bộ hình:
-Bẩm
Bệ hạ, việc này…
Hoàng
thượng lại quắc mắt hỏi các quan đại thần:
-Giờ
thì các khanh khuyên ta nên làm gì với hắn? Với Lý Vân?
Các
quan đại thần cúi rạp:
-Bẩm
Bệ hạ, việc này…
Hoàng
thượng sừng sộ:
-Ta
nuôi các khanh, ban cho không biết bao nhiêu là bổng lộc, phụng sự ta, phụng sự
Bắc triều, mà khi ta không cần hỏi thì các khanh đua nhau tấu, khi ta cần hỏi
thì các khanh đua nhau im, thế nghĩa là sao?
Tất
cả im lặng.
Hoàng
thượng Bắc triều khoát tay.
Bãi
triều.
X X
X
Hoàng
thượng nước Việt thiết triều khẩn cấp sau khi nhận được thư tấu trình của Lý
Vân gửi về. Không khí trong nội điện là rất căng thẳng. Có lẽ đã sang canh ba.
Hiếm khi nào Hoàng thượng lại thiết triều vào giờ này. Quan quân trong triều
không ai nói với ai nhưng bắt đầu nghĩ tới vận nước đang gặp nguy biến.
Trước
khi các quan đại thần vào điện thì Hoàng thượng đã bàn bạc mọi chuyện
cơ mật với quan Thượng thư Bộ Hình, quan Thượng thư Bộ Binh, phó tướng
thủy binh, quan Thượng thư Bộ Lại, các viên quan phụ trách Khâm thiên giám, Hàn
lâm viện và Cơ mật viện.
Hoàng
thượng húng hắng ho vì đã thức nhiều đêm, tiếng khản đặc nhưng rành rọt:
-Ta
nhận được thư tấu trình của Lý Vân, lòng vừa tự hào có một quan đại thần trung
hiếu, trí dũng, vừa lo lắng ăn không ngon, ngủ không yên, nhìn thấy trước cương
giới đảo của nước ta đang có nguy cơ bị chiếm đoạt mà lòng đau xót. Ta với các
khanh, đã từng bên nhau sát cánh từ những ngày đầu ta phụng mệnh trời lên làm Hoàng
đế. Những mong kinh bang tế thế, những mong thiên hạ yên bình, những mong các
mối bang giao với các nước láng giềng, với Bắc triều hòa hiếu, nhưng ta và các
khanh càng cố gắng thì e thế sự lại không chiều ý. Giờ này Bắc triều đang tổ
chức thuyền chiến, đưa sứ thần các nước ra đảo Núi Lửa để mục kích bằng chứng
về việc người Bắc triều đã sống ở đấy cả ngàn năm nay. Một mặt thì làm ra vẻ
khách quan như thế, mặt khác lại đang rầm rộ tổ chức thuyền chiến, thủy binh,
quyết lấy đảo giới nước Việt cho bằng được.
Các
quan đại thần nhìn nhau cùng nổi giận.
-Về
lý, sứ thần Lý Vân của ta đã làm cho sứ thần các nước công nhận đảo giới ấy là
của nước Việt, Lý Vân cũng đã chủ động để lần nữa làm cho Bắc triều bẽ mặt vì
những cái gọi là chứng cứ của họ trên đảo. Nhưng Bắc triều không buông tha. Lý
không được thì họ dùng binh. Điều đó đã nhìn thấy rõ ràng. Thâm hiểm hơn, Bắc
triều lại sai Lý Bật, vốn là quan đại thần nước Việt ta, nay phong làm quan đại
thần Bắc triều, dẫn quân Bắc triều ra chiếm đảo.
Nhìn
khắp lượt các gương mặt quan đại thần, Hoàng thượng hạ giọng:
-Ta
cũng thông báo với các khanh việc cơ mật này, theo Lý Vân tấu về, Lý Bật tuy là
quan đại thần Bắc triều nhưng là người của ta, đó là việc thuận. Công này nhờ
Lý Vân mà có. Nếu lập công, ta tha tội Lý Bật, thành công lớn, tìm cách thay
đổi thế trận, làm tan tác quân binh xâm chiếm của Bắc triều, ta sẽ phục hồi
chức quan đại thần cho Lý Bật. Đây là chuyện cơ mật, thắng thua nằm ở tài vận
dụng của Lý Bật, Lý Bật có thể sống vinh quang về với nước Việt nhưng cũng có
thể chết nếu bại lộ. Ta thực lòng rất cảm kích.
Nay
có hai việc phải làm ngay: Một là cho thuyền chiến xuất binh ra đảo Nước Lửa,
mang theo thủy binh, mang theo vũ khí, hỗ trợ thêm cho Đô tướng Lý Nhất. Tính đường đi, thì thuyền
chiến của ta sẽ ra đến đảo giới nhanh hơn so với thuyền chở sứ thần của
Bắc triều. Thuyền chiến ngụy trang như là thuyền dân binh do ta điều ra để đón
tiếp các sứ thần. Thứ hai, cương giới trên bộ cũng phải sẵn sàng, không biết
được Bắc triều vào thế bí lại tấn công cả đảo giới cả đất liền cương giới của
ta. Ta muốn nghe ý các khanh trước khi thiết triều.
Viên
quan phụ trách Khâm thiên giám lên tiếng:
-Bẩm
Bệ hạ, theo như tính toán về địa pháp, thiên văn của thần thì thuyền ta ra đảo
thuận gió hơn, thuận sóng hơn, có thể tới trước hơn cả mười canh giờ, còn hướng
Bắc triều thì ngang sóng, ngang gió, con nước không thuận, thuyền sẽ bị cản
trở, đi chậm. Để chủ động, xin Bệ hạ cho lệnh xuất binh ngay, sớm một giờ ta
chủ động một giờ thưa Bệ hạ.
Hoàng
thượng gật đầu:
-Khanh
giỏi lắm, ta chuẩn tấu, cho thuyền chiến ngụy trang dân binh ra đón sứ thần
xuất bến ngay.
Hoàng
thượng quay sang vị đại thần ngồi bên phải:
-Còn
khanh, khanh cai quản Thượng thư Hàn lâm viện, khanh có thể tấu trình
trước.
Viên
quan ở Hàn lâm viện đáp lời:
-Bẩm
Hoàng thượng. Bắc triều ranh ma đưa sứ thần các nước ra đảo giới để xác tín chủ
quyền. Theo ngài Lý Vân báo về thì ta đủ chứng lý khẳng định đảo giới là của ta
trước các sứ thần. Không thể cứ nói mà được. Thần đã chuẩn bị một bản xác tín
rõ ràng, có bản đồ, có số liệu, có vị trí các đảo giới nước Việt, lần này đưa
ra đảo, nếu sứ thần các nước xác tín chủ quyền đảo giới của ta, ta mời các sứ
thần ký vào bản xác tín này làm chứng. Chứng này sẽ khiến Bắc triều có muốn trở
mặt cũng không thể trở mặt. Xin Bệ hạ ngự lãm.
Hoàng
thượng xem xét kỹ lưỡng và gật đầu:
-Khá
khen cho Khanh đã chuẩn bị chu tất. Việc của Khanh làm là rất phải.
Viên
quan ở Cơ mật viện tấu trình:
-Bẩm
Bệ hạ. Mọi việc ứng xử với Bắc triều lần này đều là việc cơ mật. Chỉ cần lộ ra
thì công sức của sứ thần Lý Vân ta và cả công sức của Triều đình đều vứt bỏ,
lại có thể làm tai hại đến sinh mệnh nước Việt ta. Vì thế, theo thần, những
việc đã được bàn bạc, chỉ nên gói gém ở đây, không đưa ra trong lễ thiết triều
tới. Vào thiết triều, Bệ hạ chỉ ra sắc chỉ giao từng việc cho các quan quân,
cái gì không cần biết thì không cho biết.
Hoàng
thượng và các quan đại thần gật gù đồng tình.
Phó
tướng thủy binh lên tiếng:
-Bẩm
Bệ hạ. Việc binh đã gấp, thủy binh, quân binh đều cần sung thêm lực lượng, xin
Bệ hạ ra thánh chỉ để trong dân chúng góp thêm quân, góp thêm lương thảo, cùng
một lòng bảo vệ cương giới.
Hoàng
thượng gật đầu:
-Ta
chuẩn tấu.
Các
quan đại thần rút ra ngoài đại điện, nơi Hoàng thượng thiết triều.
Hoàng
thượng ra hiệu quan Thượng thư Bộ Lại tới:
-Khách
quý của ta đâu?
Quan
Thượng thư Bộ Lại đưa Hoàng thượng vào phòng riêng. Ở đó có một người thiếu phụ
trẻ đẹp đang đợi. Thiếu phụ thấy Hoàng thượng thì luống cuống. Hoàng thượng ôn
tồn:
-Ta
cho ngươi bình thân.
Người
đàn bà ngồi xuống ghế.
Quan
Thượng thư Bộ Lại nói:
-Bẩm
Bệ hạ, đây là nàng Lý Xuân, vợ Lý Vân. Nàng ở quê, nhà tranh vách đất, có hai
con thơ dại…
Hoàng
thượng cảm kích:
-Lý
Vân của nàng đang nhận sứ mạng của ta phải sang Bắc triều đi sứ, ngày về chưa
biết. Công trạng Lý Vân ta không quên. Nay ta ban cho mấy mẹ con nàng bổng lộc
của triều đình, nàng có nhà ở khang trang, có ruộng đất, có tiền bạc để nuôi
dạy các con của nàng thành người có trí dũng cho nước Việt.
Quan
Thượng thư Bộ Lại nhắc:
-Nàng
quỳ xuống tạ ơn Bệ hạ đi…
Nhưng
Lý Xuân lại đứng lên:
-Bẩm
Bệ hạ, ân huệ của Bệ hạ thảo dân không dám quên. Nhưng việc của thảo dân muốn
biết về Lý Vân, chàng sống hay chết? Thảo dân chỉ cần biết Lý Vân khỏe mạnh,
đang phụng sự Bệ hạ là được, ngoài điều đó ra, thảo dân không dám nhận bất cứ
bổng lộc nào của triều đình. Thảo dân có thể làm ruộng, quay tơ dệt vải nuôi
các con như bao năm. Xin Bệ hạ hãy nói rõ cho thảo dân biết về sinh mạng của
chồng thảo dân thôi.
Hoàng
thượng cả cười, nhưng tiếng thì trĩu xuống, cảm động:
-Đàn
bà nước Việt coi gia đình, coi chồng con cao hơn bổng lộc. Ta rất lấy làm cảm
kích. Nàng yên tâm, chồng của nàng hoàn toàn bình an vô sự, chỉ có điều vì phải
công cán ở Bắc triều nên không phải ngày một ngày hai mà về với mẹ con nàng. Vì
thế, triều đình mới ban bổng lộc để nàng yên ổn sống…
Quan
Thượng thư Bộ Lại nói thêm:
-Nàng
đừng từ chối tấm lòng của Hoàng thượng, nàng và các con nàng xứng đáng hưởng
bổng lộc triều đình vì công lao của chồng nàng.
Lý
Xuân cung kính:
-Bẩm
Bệ hạ. Tới khi nào thảo dân hết cái ăn, cái mặc, nhất định thảo dân xin nhận ân
huệ của Bệ hạ.
Hoàng
thượng cầm tay Lý Xuân, cảm động và hài lòng.
Buổi
thiết triều kết thúc cũng vừa lúc canh năm. Thuyền chiến xuất bến. Hoàng thượng
quay về phòng, nhưng vẫn không lấy làm yên tâm, lại cho vời quan Thượng thư Bộ
Lại tới.
-Chuyện
của Lý Bật tạo phản trước đây ta có bảo khanh giữ bí mật, khanh có làm tốt
không?
Quan
Thượng thư Bộ Lại nói:
-Bẩm
Bệ hạ. Thánh chỉ khống chỉ của Bệ hạ chỉ có Bệ hạ, hạ thần, quan đại thần Đô
tướng Lý Nhất, phó đô đốc Lý Đạt, quan Thượng thư bộ Hình biết thôi. Tới phút
này, trong triều đình vẫn chưa ai hay, chỉ biết Lý Bật phụng mệnh Hoàng thượng
ở Bắc triều.
Hoàng
thượng gật đầu:
-Khá
khen cho Lý Vân đã thuyết phục được Lý Bật quay đầu vào bờ. Con người không
phải là sắt đá, có khi nóng khi lạnh, nếu mình bao dung thì còn, nếu mình vội
vã nghiêm trị thì mất. Ta cũng cám ơn khanh là người đã khuyên ta mở rộng cửa
sống cho Lý Bật và họ hàng Lý Bật để đắc dụng lâu dài.
-Bẩm
Bệ hạ, ý thần là một việc, nhưng tấm lòng Bệ hạ cao cả mới nghe lời tấu trình
của thần được. Nay Lý Bật đã thuận ý, việc này có lợi vô cùng.
Hoàng
thượng nâng chén ngọc, nhấp một ngụm trà sen:
-Sớm
muộn Bắc triều cũng xua quân ra cương giới. Một mặt ta ra sức làm cho mạnh mẽ
sự hòa hiếu để các nước lân bang hiểu ta, một mặt, đôn đốc quân sĩ, nếu xảy ra
chinh chiến thì đánh cho quân binh Bắc triều phải thua lớn, thua lớn để sợ,
giảm đi cái thói hung hăng ngông cuồng nước lớn đè nước bé. Ý triều đình còn
phải thuận ý trăm họ. Các khanh phải cùng ta truyền thánh chỉ để trăm họ
một lòng vì nước.
-Bẩm
Bệ hạ, thần tuân chỉ.
